رقص باله یک رقص در اصل ایتالیایی و فرانسوی است که در قرن شانزدهم میلادی بعد از به قدرت رسیدن پیتر کبیر که از طرفداران فرهنگ غرب بود بسیار مورد حمایت و استقبال دولت ها قرر گرفت. از حدود 370 سال پیش تا کنون این رقص جز رقص های پر طرفدار و پر مخاطب مردم روسیه شده است.
اکنون رقص باله توسط روسی ها پیشرفت بزرگی در جهان داشته به طوری که سبک خودش را دارد و مرکز آن سنت پترزبورگ در روسیه می باشد. اجرا های رقص باله به صورت هفتگی، ماهانه و مسابقات آن سالانه می باشد.
در قرن نوزدهم موسیقی دانان و آهنگسازان بزرگ که تا آن زمان برای اجرای باله کار نمی کردند توسط دولت روسیه حمایت شدند و برای این هنر، آهنگ های بی نظیری را ساختند که می توان به موارد زیر اشاره کرد:
به لطف این موسیقی های شگفت انگیز و تمرین های بالرین ها، همه این اجرا ها با موفقیت در صحنه روسیه و جهان اجرا می شوند.
این رقص جز رقص های سخت بسیار آرام و پر تکنیک است که توسط زن و مرد اجرا می شود که به آن ها بالرین می گویند. گاهی به صورت انفرادی و گاهی جمعی و گاهی دونفره می باشد.
از ویژگی های اصلی رقص باله راه رفتن و رقص روی انگشت پا می باشد و نکته بعدی انعطاف بدنی بالا و آرامش حین رقص است که آن را سخت تر می کند و نیاز به آمادگی جسمانی بالا دارد.
به طوری که اوایل تعداد رقصنده های باله به انگشتان دست هم نمی رسید به همین دلیل اجرا ها بسیار گران قیمت و مخصوص ثروتمندان بود. از قرن نوزدهم به بعد بخش های ارزان با نیمکت های چوبی به تالار ها اضافه شد.
ویژگی بعدی این سبک رقص نوع لباس های سنتی و خاص و طراحی دکوراسیون آن است که برای اجرا توسط طراحان به نام ساخته می شود و بسیار مورد توجه است.
روسیه سبک باله را به چند بخش تقسیم کرد. از آنجا که روسیه به سنت های کلاسیک وفا دار بود، سبک کلاسیک و اصیل را حفظ کرد و به طور کلی سبک های رقص باله به موارد زیر تقسیم می شود:
تالار های رقص باله به این دلیل که این اجرا ها بازدید کنندگان زیادی دارند جزء سالن های بزرگ تئاتر محسوب می شوند.
بالرین هایی که در تالار هایی مانند مارینسکی اجرا می کنند، در میان عام و خاص بسیار محبوب و مشهور هستند و به عنوان مثال: نینا آنانیواشویلی، آلتینای آسیلموراتوا، میخائیل باریشنیکوف، واختانگ چابوکیانی، ناتالیا دادینسایا، نیکولای فادئچف و.. در این تالار به صورت ماهانه برنامه های بی نظیری را برای مشتاقان این هنر برگزار می کند.
اولین مدرسه باله، مدرسه امپریال باله در سنت پترزبورگ در دهه 1740 توسط سرگئی دیاگیلف رقاص معروف باله روسی، تاسیس شد.
دیاگیلف در همه جنبه های باله – جهت، تولید، نورپردازی و صاحب نظر بود و یک مدرسه در پاریس هم ایجاد کرد که اوایل با واکنش نهاد های پاریس منجر شد اما رفته رفته جای خود را در میان مردم باز کرد.
امروزه مدرسه Kiret Ballet (که اکنون با نام Marietky Ballet شناخته می شود) و مدرسه Bolshoi دو شرکت مشهور برای دوره و آموزش باله روسی در جهان هستند که در برخی کشور های جهان شعبه دارند.
امروزه در روسیه و مخصوصا شهر سن پترزبورگ کلاس های بسیاری برای آموزش رقص باله وجود دارد که ازکودک تا بزرگسال را با توجه به توانایی فردی آن ها را ثبت نام می کنند.
آموزش دهندگان این کلاس ها اکثرا خود از بالرین های با تجربه های این هنر هستند و اکثرا شناخته شده می باشند. شرکت باله بولشوی و باله مارینسکی معروف ترین شرکت ها ومدارس در روسیه هستند.
معروف ترین اجرا مربوط به شاهزاده اودت و ملکه قو ها به نام دریاچه قو می باشد. این اجرا یک داستان رمانتیک وعاشقانه را با مفهوم انتزاعی به تصویر می کشد که دارای مفهوم خیر و شر است.
این مفهوم مرز ها را در نور دید و با فرهنگ کشور های مختلف مانند نیویورک، چین یا آفریقا آمیخته شد و مفاهیم متفاوتی را برای اجرا های باله ایجاد کرد.
فیلم قوی سیاه با درون مایه های روانشناختی شاهکار دارن آرونوفسکی نیز از این اجرا الهام گرفته است.
فصل سپید یا زمستان بهترین فصل اجرا های باله در سنت پترزبورگ است. از اول زمستان که با شب های کریسمس همزمان است، تا اواخر زمستان بهترین اجرا ها و نمایشنامه ها از مدرن تا کلاسیک اجرا می شود.
تئاتر های اپرا و باله در شهر های نووسیبیرسک، یکاترینبورگ و پرم پایتخت های شناخته شده باله هستند که برای جوایز تئاتر رقابت می کنند.
دو شهر آخر اجرا های سبک کلاسیک را بر عهده دارند. در سال های اخیر تئاتر استان های رقص هم در یكاترینبورگ مورد توجه قرار گرفته است که با توجه به سلیقه خود می توانید به تماشای سبک مورد نظر خود بروید.